بازگشت زندگی به تالاب های بین النهرین

 به گزارش روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان- معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست در نشست کار گروه تالابها و سواحل که روز یکشنبه 5 خردادماه در سالن جلسات استانداری برگزار شد، خواستار مسدود کردن شکاف های ایجاد شده در دایک مرزی تالاب هورالعظیم شد تا از خروج آب به سمت بخش عراقی هور جلوگیری شود؛ این در حالیست که برچیدن جاده ها و دایک مرزی در هورالعظیم از مطالبات فعالان محیط زیست در ماه های اخیر بوده است.

احمدرضا لاهیجان زاده افزود: دایک مرزی در زمان طغیان رودخانه کرخه در هشت نقطه شکافته شد تا شهرهای رفیع و سوسنگرد به زیر آب نرود، اما اکنون با فروکش کردن سیلاب و کاهش عمق بخش ایرانی هورالعظیم، همچنان آب تالاب از این شکاف ها به سمت عراق تخلیه می شود که در صورت ادامه این شرایط در تابستان با مشکل مواجه می شویم.

وی افزود: در صورت وجود زیرگذرهای کافی در جاده مابین مخزن شماره یک و 2 هورالعظیم، امکان آبگیری کامل تالاب وجود داشت، اما به دلیل نبود این زیرگذرها، به ناچار برای جلوگیری از آبگرفتگی شهرهای رفیع و سوسنگرد، دایک مرزی هورالعظیم را در مخزن شماره یک، شکسته شد تا آب به سمت بخش عراقی تالاب برود.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان  گفت: در پی طغیان رودخانه های کرخه و دجله، تالاب های بین النهرین در ایران و عراق با وسعت 1.7 میلیون هکتار تقریبا به طور کامل آبگیری شده اند.

لاهیجان زاده با اشاره به تصاویر ماهواره ای این تالاب ها افزود: این تالاب ها شامل هورالهویزه (بخش ایرانی و عراقی هورالعظیم)، هور مرکزی و هورالحمار است که بعد از سال 1975 تا کنون چنین تصاویری از آبگیری تالاب های بین النهرین ثبت نشده بود.

وی اضافه کرد: از سال 1991 تا 2000 صدام حسین با اجرای چند پروژه مهندسی تالاب های بین النهرین را خشکاند به طوری که در سال 2002 در حدود 90 درصد این تالاب ها خشک شده بود که آغاز خشکی این تالاب ها همزمان با آغاز پدیده گرد و غبار در خوزستان است.

لاهیجان زاده ادامه داد: در سال 2000 سازمان ملل، خشک شدن تالاب های بین النهرین را به عنوان یکی از 2 فاجعه زیست محیطی قرن نام نهاد.

وی همچنین با اشاره به نتایج هواشناسی سال های 1360 تا 1380 در خوزستان گفت: این مطالعه نشان می دهد که با خشک شدن تالاب ها، رطوبت هوا در خوزستان 50 درصد کاهش یافته و دمای هوا نیز 3 درجه سانتیگراد افزایش یافته است که تبعات آن خشک شدن خاک و ایجاد کانون های ریزگرد است.

لاهیجان زاده تالاب ها و رطوبت ناشی از این محیط های آبی را سدی در مقابل بادهای موسمی و گرد و غبار از عراق، عربستان، اردن و سوریه عنوان کرد.

*سیل به تالاب های تشنه رسید

لاهیجان زاده در ادامه با ارائه گزارشی از بررسی تغییرات و وضعیت آبگیری تالاب های استان بعد از سیلاب اخیر گفت: تا کنون 98 درصد بخش ایرانی هورالعظیم و بیش از 100 درصد بخش عراقی این تالاب آبگیری شده است.

وی افزود: میزان ورودی آب به هورالعظیم به اندازه ای است که با وجود خروج آب از محل شکستگی دایک در مخزن شماره یک به سمت عراق، آب از مخازن 4 و 5 دوباره از بخش عراقی به ایرانی وارد می شود که در حال حاضر آب به تالاب ناصری و به سمت نهر خین در خرمشهر هدایت شده است.

لاهیجان زاده ایجاد پل در جاده های مابین مخازن تالاب هورالعظیم را با هدف تبادل آبی بین مخازن، ضروری و جزو تعهدات شرکت مهندسی و توسعه نفت دانست که تا کنون به طور کامل اجرا نشده است.

وی ادامه داد: با توجه به ورودی آب از سیلاب بر بحره به تالاب شادگان، 100 درصد این تالاب اکنون آبگیری شده است.

این مقام مسئول اظهار داشت: با بازگشایی زیرگذرهای جاده آبادان به ماهشهر و جریان آب از تالاب به سمت دریا نیز آلودگی و نمک شستشو شده است.

وی همچنین با اشاره به طغیان رودخانه دز و آبگیری تالاب بامدژ گفت: در تاریخچه بامدژ وسعت آن هشت هزار هکتار عنوان شده بود اما تا کنون در این سطح آبگیری نشده بود و در سال های اخیر مساحت قسمت آبدار آن بیشتر از 2 هزار و 500 هکتار نشده بود، اما در سیلاب اخیر وسعت این تالاب به هشت هزار هکتار رسید.

لاهیجان زاده با بیان اینکه آب بامدژ توسط نهر خارور تخلیه می شود، تاکید کرد: برای پایداری شرایط بامدژ باید نهر خارور توسط سازمان آب و برق مدیریت و ساماندهی شود.

وی از آبگیری 100 درصد تالاب شیمبار در اندیکا نیز خبر داد و افزود: تالاب های میانگران و بندون در ایذه به صورت کامل آبگیری شده اند.

به گفته وی تالاب بندون در 20 سال اخیر خشک شده بود، به طوری که به عنوان حریم شهری به وزارت مسکن و شهرسازی تحویل داده شده بود که چند ماه پیش با مصوبه شورای حفاظت از بیت المال به زیرمجموعه محیط زیست تحویل و واگذاری آن ممنوع شد.

لاهیجان زاده خواستار اختصاص حقابه دائم به تالاب میانگران از محل طرح انتقال آب از سد کارون 3 به ایذه شد تا این تالاب در تمام فصول آب داشته باشد.