نگاهی امروزی به نقش و جایگاه روابط عمومی
روابط عمومی بخشی از سازمان های امروزی است که مرکز جمع آوری، تنظیم و مبادله دوجانبه اطلاعات است و به منظور ایجاد رابطه سالم و مقبول بین سازمان و جامعه فعالیت می‌کند. این مسئولیت در جامعه مردم سالار و جامعه گرا از اهمیت بالایی برخوردار است و می تواند در کارایی و تفاهم مقبولیت و سهولت انجام رسالت سازمانی تاثیر بسیاری داشته باشد. امروزه به نظر می‌رسد که معیارهای غالب در جامعه ما عدم توجه به ارزش های نهفته در کار روابط عمومی هاست به طوری که این امر باعث شده در بسیاری از سازمان ها ، بخش روابط عمومی مبدل به بخشی تبلیغات سازمان شود و کمتر به تفاهم و ارتباطات دو سویه بپردازد. شکل گیری روابط عمومی ها در ایران برای نخستین بار در سال ۱۳۳۵ و با ورود « پروفسور ویلسون » از دانشگاه یوتا آغاز شد . مفهوم واژه روابط عمومی در کشورهای مختلف کاربرد وسیعی دارد. فعالیت‌های روابط عمومی در کشورهای توسعه یافته وسیع تر از نامی است که برای آن برگزیده‌اند .
اساساً علت ایجاد علمی به نام رابط عمومی آن بود که در روزگاران گذشته دولت ها دریافته بودند که اگر بخشی از وجوه کشور را صرف اموری مردمی نکنند ، بسیاری از معادلات اجتماعی بهم خواهد ریخت و به این ترتیب نخستین نهاد روابط عمومی در دنیا پا گرفتند و چنان سریع رشد کرد که امروزه سهم زیادی از بودجه برخی از کشورها را به خود اختصاص می دهند.
گرچه در ایران روابط عمومی بعنوان بازوی توانمند مدیران و از مهمترین واحدهای سازمانی محسوب می‌شود و بالقوه می‌تواند در راستای انجام وظایف سازمانی خویش ، یک کانال ارتباطی بین سازمان با درون و برون آن عمل نماید.
روابط عمومی ها به خصوص در استان ها از توانایی لازم برای انجام وظایف مربوطه برخوردار نبوده و این خود ریشه در مشکلاتی دارد که شاید تا حد زیادی عدم تحقق فرهنگ قوی و سالم به خصوص در کشورهای جهان سوم از مهمترین دلایل آن باشد. سالهاست که روابط عمومی از جایگاه مناسبی برخوردار نبوده و با پیروی از آن کارایی لازم جهت تحقق اهداف سازمانی را نیز دارا نمی باشد و به غلط واحد وظیفه را به عهده گرفته که اثرات مخرب آن هنوز در اکثر روابط عمومی ها به چشم می‌خورد .
این اثرات به مراتب در استان‌ها بیشتر است بطوری که روابط عمومی های استان ها اکثراً به اساس همان وظایف غلط ، شرح وظیفه سازمانی خود را تعریف کرده و به امور تشریفات از جمله برگزاری مراسم عزاداری ، جشن و غیره می پردازد . مشکلات و آسیب های روابط عمومی استان ها به شرح زیر دنبال می شود ارتباط عمودی و یک سویه یکی از نکات کلیدی و فقر فرهنگی در جوامع توسعه نیافته ، نگاه از بالا به پایین سطح جامعه است و به طور کلی ارتباطات انسانی از بالا به پایین به صورت عمودی و یک سویه و برقرار می شود . مدیران و کارشناسان روابط عمومی که عضوی از این جامعه هستند نیز در این خصوص مستثنا نمی شوند. همین نگاه یک طرفه از بالا به پایین باعث شده که مدیران و مسئولین روابط عمومی از جایگاه مشاور مدیر و ریاست در سازمان نزول کرده و این امر مهم به غیر واگذار می شود.
نگاه از بالا به پایین با توجه به شرایط حاکم بر محیط شکل می گیرد که به مرور زمان قابل تغییر است و می‌تواند آن را به سمت ارتباط افقی و عمودی سوق دهد. البته رسانه ها در تحقق این امر نقش بسزایی ایفا می کنند. عدم برخورداری از نیروی متخصص و کارآمد کافی از طرف دیگر یکی از مسائل بسیار عمده که باعث عدم توسعه و پیشرفت در واحد روابط عمومی می شود، عدم برخورداری از نیروهای متخصص و کارآمد است که در شهرستان ها این نقطه ضعف به شدت به چشم می‌خورد. گاها در برخی از دستگاه ها ، واحد روابط عمومی بسیار محدود و کوچک می باشد و گاهی اوقات تنها یک پرسنل، هم به عنوان کارمند و هم به عنوان مدیر ، ایفای نقش می‌کند و اکثر مدیران روابط عمومی دارای مدرک غیر مرتبط هستند. عدم دسترسی به ابزار کار و امکانات مناسب ابزار کار و امکانات گسترده که باعث می‌شود روابط عمومی قوی تر جلوه کند که متاسفانه در اکثر استان ها روابط عمومی ها دارای یک اتاق بسیار کوچک هستند و تعداد زیادی از آنها حتی از امکانات سمعی و بصری مناسب برخوردار نیستند. عدم برخورداری از قدرت اجرایی داشتن قدرت اجرایی یکی از ویژگی های عمده روابط عمومی هاست که این مهم در استان ها و شهرستان ها کمتر به چشم می خورد و مدیران ارشد سازمان به صورت سلیقه‌ای و فامیلی سازمانی را اداره می‌کنند. با اعمال سلیقه‌های مدیران در این امر به خود در زمانی که حرکت های روابط عمومی با منابع آنها مغایر باشد روابط عمومی از وظایف اصلی خویش باز می ماند و موجب پوشش نقص ضعف مدیریت یا سازمان خواهد شد. نداشتن جایگاه سازمانی عدم توجه به جایگاه روابط عمومی در سازمان باعث شده که سایر واحدها نیز نقش آن را نادیده بگیرند.
متاسفانه در اکثر روابط عمومی های استان ها ، مدیر روابط عمومی به طور مستقیم زیر نظر مدیر سازمان فعالیت نمی‌کند و از تصمیمات مدیر ارشد بی‌خبر است و سایر واحدها این اطلاعات را متاسفانه به آنها دیکته می کنند که این امر موجب ضعیف تر جلوه کردن روابط عمومی ها می شود. عدم قدرت بیان مطالب و مشکلات مالی قدرت مالی و شان سازمانی مشکل دیگر در خصوص آزادی بیان در واحدهای روابط عمومی است. کارشناسان روابط عمومی از اینکه با ارائه نظر خود موجب رنجش آزار مدیران شوند ، سعی می کنند کمتر صحبت کنند و عقاید خود را هر چند که درست باشد مطرح ننمایند . همچنین اکثر کارکنان روابط عمومی از موقعیت مالی خوبی برخوردار نیستند ، بنابراین اکثر آنها دارای شغل دیگر در کنار کار اصلی هستند که همین قضیه باعث می شود که فعالیت آنها ضعیف تر جلوه کند و گاهی دیده شده که متاسفانه پرسنل روابط عمومی در حضور جمع و سایر کارکنان سازمان مورد انتقاد قرار می گیرند و بی جهت بازخواست می شوند که شاید اصلاً منصفانه نیز نباشد . عدم وجود دوره های آموزشی مناسب هر فرد پس از مدتی حتی اگر در بهترین دانشگاه‌های دنیا هم تحصیل کرده باشد ، اطلاعاتش قدیمی می‌شود. بنابر این همواره باید سعی کند که با توجه به نیاز جامعه و مخاطبین آموزش های جدید خود را بروز نمایند که البته خیلی از مدیران این سازمان ها فکر می کنند که اگر مدیر روابط عمومی و یا کارشناسان آن واحدآموزش ببینند، جایگاه مدیر ارشد کم رنگ تر می شود در نتیجه سعی می کنند تا جایی که امکان دارد با آموزش پرسنل و هزینه کردن در این خصوص مخالفت نمایند. همانطور که می‌دانید استخدام مرحله اول انتخاب نیروی انسانی است که مسائل دیگر از جمله آموزش، بهسازی و نگهداری بلافاصله باید بعد از استخدام یک کارمند مد نظر مدیران قرار گیرد.
واحد لوکس از طرفی هنوز مدیرانی هستند که به روابط عمومی توجه کافی مبذول نداشته و آن را بعنوان یک واحد لوکس در نظر می‌گیرند تا یک واحد ضروری که عامل توسعه سازمانی متبوع آنهاست .
اینگونه مدیران اغلب از افراد غیر کیفی و بی انگیزه برای شغل روابط عمومی استفاده می‌کنند و غافل هستند که یک مسئول روابط عمومی قوی و توانمند می تواند در پیشبرد اهداف سازمانی بسیار موثری بوده و خطری برای جایگاهی مدیران ارشد ندارد ؛ بلکه می بایست به این افراد و جایگاه بها داده تا در حاشیه امنیت و بدون استرس فعالیت نمایند. اینکه روابط عمومی می تواند به مدیران در بسیاری از زمینه ها مشاوره دهد و ایشان را همراهی نماید. در کل مدیری سزاوار روابط عمومی است که هرچقدر به این واحدها بها بدهد نتیجه اش را می بیند و هر چقدر منزلت آن را پایین فرض کند ، باز اولین ضربه بازگشتی به خود سازمان می رسد. در پایان باید اشاره کرد که هنوز روابط عمومی در کشور ما بعنوان یک واحد لوکس و تزئینی عمل می‌کند و مدیران ارشد نیز با امکاناتی که این واحد می تواند در اختیار آنان قرار دهد ، آگاهی ندارند. شاید کم کاری و عدم آگاهی پرسنل و مدیران روابط عمومی از حقوق خود نیز یکی از آسیب‌های روابط عمومی است . گردآورنده: شهریار عسکری
اساساً علت ایجاد علمی به نام رابط عمومی آن بود که در روزگاران گذشته دولت ها دریافته بودند که اگر بخشی از وجوه کشور را صرف اموری مردمی نکنند ، بسیاری از معادلات اجتماعی بهم خواهد ریخت و به این ترتیب نخستین نهاد روابط عمومی در دنیا پا گرفتند و چنان سریع رشد کرد که امروزه سهم زیادی از بودجه برخی از کشورها را به خود اختصاص می دهند.
گرچه در ایران روابط عمومی بعنوان بازوی توانمند مدیران و از مهمترین واحدهای سازمانی محسوب می‌شود و بالقوه می‌تواند در راستای انجام وظایف سازمانی خویش ، یک کانال ارتباطی بین سازمان با درون و برون آن عمل نماید.
روابط عمومی ها به خصوص در استان ها از توانایی لازم برای انجام وظایف مربوطه برخوردار نبوده و این خود ریشه در مشکلاتی دارد که شاید تا حد زیادی عدم تحقق فرهنگ قوی و سالم به خصوص در کشورهای جهان سوم از مهمترین دلایل آن باشد. سالهاست که روابط عمومی از جایگاه مناسبی برخوردار نبوده و با پیروی از آن کارایی لازم جهت تحقق اهداف سازمانی را نیز دارا نمی باشد و به غلط واحد وظیفه را به عهده گرفته که اثرات مخرب آن هنوز در اکثر روابط عمومی ها به چشم می‌خورد .
این اثرات به مراتب در استان‌ها بیشتر است بطوری که روابط عمومی های استان ها اکثراً به اساس همان وظایف غلط ، شرح وظیفه سازمانی خود را تعریف کرده و به امور تشریفات از جمله برگزاری مراسم عزاداری ، جشن و غیره می پردازد . مشکلات و آسیب های روابط عمومی استان ها به شرح زیر دنبال می شود ارتباط عمودی و یک سویه یکی از نکات کلیدی و فقر فرهنگی در جوامع توسعه نیافته ، نگاه از بالا به پایین سطح جامعه است و به طور کلی ارتباطات انسانی از بالا به پایین به صورت عمودی و یک سویه و برقرار می شود . مدیران و کارشناسان روابط عمومی که عضوی از این جامعه هستند نیز در این خصوص مستثنا نمی شوند. همین نگاه یک طرفه از بالا به پایین باعث شده که مدیران و مسئولین روابط عمومی از جایگاه مشاور مدیر و ریاست در سازمان نزول کرده و این امر مهم به غیر واگذار می شود.
نگاه از بالا به پایین با توجه به شرایط حاکم بر محیط شکل می گیرد که به مرور زمان قابل تغییر است و می‌تواند آن را به سمت ارتباط افقی و عمودی سوق دهد. البته رسانه ها در تحقق این امر نقش بسزایی ایفا می کنند. عدم برخورداری از نیروی متخصص و کارآمد کافی از طرف دیگر یکی از مسائل بسیار عمده که باعث عدم توسعه و پیشرفت در واحد روابط عمومی می شود، عدم برخورداری از نیروهای متخصص و کارآمد است که در شهرستان ها این نقطه ضعف به شدت به چشم می‌خورد. گاها در برخی از دستگاه ها ، واحد روابط عمومی بسیار محدود و کوچک می باشد و گاهی اوقات تنها یک پرسنل، هم به عنوان کارمند و هم به عنوان مدیر ، ایفای نقش می‌کند و اکثر مدیران روابط عمومی دارای مدرک غیر مرتبط هستند. عدم دسترسی به ابزار کار و امکانات مناسب ابزار کار و امکانات گسترده که باعث می‌شود روابط عمومی قوی تر جلوه کند که متاسفانه در اکثر استان ها روابط عمومی ها دارای یک اتاق بسیار کوچک هستند و تعداد زیادی از آنها حتی از امکانات سمعی و بصری مناسب برخوردار نیستند. عدم برخورداری از قدرت اجرایی داشتن قدرت اجرایی یکی از ویژگی های عمده روابط عمومی هاست که این مهم در استان ها و شهرستان ها کمتر به چشم می خورد و مدیران ارشد سازمان به صورت سلیقه‌ای و فامیلی سازمانی را اداره می‌کنند. با اعمال سلیقه‌های مدیران در این امر به خود در زمانی که حرکت های روابط عمومی با منابع آنها مغایر باشد روابط عمومی از وظایف اصلی خویش باز می ماند و موجب پوشش نقص ضعف مدیریت یا سازمان خواهد شد. نداشتن جایگاه سازمانی عدم توجه به جایگاه روابط عمومی در سازمان باعث شده که سایر واحدها نیز نقش آن را نادیده بگیرند.
متاسفانه در اکثر روابط عمومی های استان ها ، مدیر روابط عمومی به طور مستقیم زیر نظر مدیر سازمان فعالیت نمی‌کند و از تصمیمات مدیر ارشد بی‌خبر است و سایر واحدها این اطلاعات را متاسفانه به آنها دیکته می کنند که این امر موجب ضعیف تر جلوه کردن روابط عمومی ها می شود. عدم قدرت بیان مطالب و مشکلات مالی قدرت مالی و شان سازمانی مشکل دیگر در خصوص آزادی بیان در واحدهای روابط عمومی است. کارشناسان روابط عمومی از اینکه با ارائه نظر خود موجب رنجش آزار مدیران شوند ، سعی می کنند کمتر صحبت کنند و عقاید خود را هر چند که درست باشد مطرح ننمایند . همچنین اکثر کارکنان روابط عمومی از موقعیت مالی خوبی برخوردار نیستند ، بنابراین اکثر آنها دارای شغل دیگر در کنار کار اصلی هستند که همین قضیه باعث می شود که فعالیت آنها ضعیف تر جلوه کند و گاهی دیده شده که متاسفانه پرسنل روابط عمومی در حضور جمع و سایر کارکنان سازمان مورد انتقاد قرار می گیرند و بی جهت بازخواست می شوند که شاید اصلاً منصفانه نیز نباشد . عدم وجود دوره های آموزشی مناسب هر فرد پس از مدتی حتی اگر در بهترین دانشگاه‌های دنیا هم تحصیل کرده باشد ، اطلاعاتش قدیمی می‌شود. بنابر این همواره باید سعی کند که با توجه به نیاز جامعه و مخاطبین آموزش های جدید خود را بروز نمایند که البته خیلی از مدیران این سازمان ها فکر می کنند که اگر مدیر روابط عمومی و یا کارشناسان آن واحدآموزش ببینند، جایگاه مدیر ارشد کم رنگ تر می شود در نتیجه سعی می کنند تا جایی که امکان دارد با آموزش پرسنل و هزینه کردن در این خصوص مخالفت نمایند. همانطور که می‌دانید استخدام مرحله اول انتخاب نیروی انسانی است که مسائل دیگر از جمله آموزش، بهسازی و نگهداری بلافاصله باید بعد از استخدام یک کارمند مد نظر مدیران قرار گیرد.
واحد لوکس از طرفی هنوز مدیرانی هستند که به روابط عمومی توجه کافی مبذول نداشته و آن را بعنوان یک واحد لوکس در نظر می‌گیرند تا یک واحد ضروری که عامل توسعه سازمانی متبوع آنهاست .
اینگونه مدیران اغلب از افراد غیر کیفی و بی انگیزه برای شغل روابط عمومی استفاده می‌کنند و غافل هستند که یک مسئول روابط عمومی قوی و توانمند می تواند در پیشبرد اهداف سازمانی بسیار موثری بوده و خطری برای جایگاهی مدیران ارشد ندارد ؛ بلکه می بایست به این افراد و جایگاه بها داده تا در حاشیه امنیت و بدون استرس فعالیت نمایند. اینکه روابط عمومی می تواند به مدیران در بسیاری از زمینه ها مشاوره دهد و ایشان را همراهی نماید. در کل مدیری سزاوار روابط عمومی است که هرچقدر به این واحدها بها بدهد نتیجه اش را می بیند و هر چقدر منزلت آن را پایین فرض کند ، باز اولین ضربه بازگشتی به خود سازمان می رسد. در پایان باید اشاره کرد که هنوز روابط عمومی در کشور ما بعنوان یک واحد لوکس و تزئینی عمل می‌کند و مدیران ارشد نیز با امکاناتی که این واحد می تواند در اختیار آنان قرار دهد ، آگاهی ندارند. شاید کم کاری و عدم آگاهی پرسنل و مدیران روابط عمومی از حقوق خود نیز یکی از آسیب‌های روابط عمومی است . گردآورنده: شهریار عسکری
