طرح بررسی نوع گونه قوچ و میش در منطقه کرانی استان خوزستان
نوع: طرح پژوهشی
مجری /استادان راهنما: شرکت تعاونی چند منظوره خاص کارکنان سازمان حفاظت محیط زیست
زمان اجرا: 1387
به منظور احیاء و بازسازی جمعیت قوچ و میش های منطقه حفاظت شده کرانی یک طرح مطالعاتی توسط اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان تهیه و به مرحله اجرا گذاشته شد.در این مطالعه به منظور تعیین جایگاه رده بندی قوچ و میش های منطقه کرانی و مقایسه آن با قوچ و میش های استان و مناطق همجوار، مطالعاتی از بعد مورفولوژیکی و ژنتیکی انجام گرفت. به منظور انجام مطالعات مورفولوژیک کلیه نمونه های قابل دسترس اعم از شاخ ، پوست ، نمونه های تاکسیدرمی و همچنین عکس ها و گزارشات موجود مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. در مورد مطالعات ژنتیکی نیز با توجه به جمعیت محدود قوچ و میش های منطقه کرانی برای تهیه نمونه از روش غیرمستقیم استفاده شد. در این روش دیگر نیازی به شکار و یا زنده گیری حیوان نبود. برای اجرای این روش پنج نمونه پشکل ( مدفدع ) تازه جمع آوری و پس از استخراج DNA و تکثیر آن، عمل توالی سنجی بر روی آنهاد انجام گرفت و نتایج حاصل به کمک نرم افزار Seqscape تجزیه و تحلیل گردید.با توجه به مطالعات مورفوژیکی و ژنتیکی انجام شده، مشخص گردید که قوچ و میش های منطقه کرانی با قوچ ومیش های غرب استان ( منطقه میشداغ ) که زیر گونه ارمنی (Ovis orientalis gmelini ) تشخیص داده شد و همچنین با قوچ و میش های اصفهان (Ovis orientalis isphahanica ) که قوچ و میش های پارک ملی تنگ صیاد را نیز شامل می شود کاملا متفاوت هستند.با توجه به نتایج مطالعات انجام شده از آنجائیکه قوچ و میش های موجود در منطقه حفاظت شده کرانی که بازمانده هزاران راس قوچ و میش های شرق استان هستند و از نظر ظاهری و ژنتیکی تفاوتهای کاملا مشخصی با قوچ های مناطق همجوار دارند و از طرفی با اقدامات به موقع اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان جمعیت پویای موجود در حال حاضر به یکصد راس افزایش یافته است. بنابراین پیشنهاد گردید تا از هر گونه انتقال قوچ و میش از مناطق همجوار و حتی از داخل استان به این منطقه خودداری گردد و بجای آن احیاء جمعیت برخی از گونه های منقرض شده نظیر کل و بز و آهو مورد توجه قرار گیرد.مطالعات دیگر انجام شده در مورد بررسی پوشش گیاهی، ظرفیت برد مرتع، وضعیت منابع آبی و غیره مشخص نمود که این منطقه از توان اکولوژیکی بسیار بالایی برخوردار است و اگر وضعیت حفاظتی به همین منوال ادامه یابد و قدری نیز تقویت شود در آتیه ای نزدیک به عنوان تنها زیستگاه قوچ و میش خوزستان که احتمالا زیر گونه جدیدی هستند ( Ovis orientalis koraii ) در سطح کشور و جهان مطرح خواهد گردید.