تقویم زیست محیطی
تقویم زیست محیطی
سيزدهم فروردين روزانس با طبيعت
آشتي با طبيعت همواره در قاموس ايرانيان جايگاه ويژه اي داشته است. تأمل در كمال و جمال الهي اصلي ترين نتيجه و ثمره انس با طبيعت است. طبيعتي كه ذات انسان و قوه عاقله او را در راه شناخت معبود يكتا هدايت مي كند. هر ساله در تاريخ سيزدهم فروردين ايرانيان در دامان پر مهر طبيعت گرد هم مي آيند تا روز طبيعت را در پرتوي از مهربانيها و نيكي ها بگذرانند. روز طبيعت اين فرصت را براي ما فراهم مي سازد تا براي يك روز و حتي ساعاتي محدود به طبيعت پناه ببريم و از لذايذ روحاني مشاهده زيباييها بهره مند شويم.
فراموش نكنيم كه طبيعت آينه تمام قدي است كه در آن مي توان خود را يافت . بنابراين حفظ طبيعت به معناي حفظ خودمان است و لاغير.
در هر حال روز طبيعت نبايد تنها روز ارتباط آدمي با طبيعت باشد، بلكه همان گونه كه از نام اين روز پيداست ، اين روزبايد مبدا و نقطه آغازي براي ارتباط انسان با طبيعت باشد. حفظ طبيعت حداقل خدمتي و شكرگزاري انسان نسبت به خلقت الهي محسوب مي شود. خلقتي كه در سرتاسر آن مظاهر جلال و جمال و جبروت و عظمت خداوند متعال قابل مشاهده است. پس اين زلال را همچنان زلال نگاه داريم.
دوم ارديبهشت روز جهاني زمين پاك
خداوند كسي است زمين را براي شما جايگاه امن و آرامش قرارداد و آسمان را همچون سقفي، و شما را صورتگري كرد و صورتتان را نيكو آفريد؛ .. (غافر آيه ۶۴)
روز جهاني زمين پاك هر ساله در ۲۲ آوريل مصادف با ۲ ارديبهشت در تمام دنيا برگزار مي شود و به همه مردم يادآوري مي كند كه نبايد سياره خود زمين را فراموش كنند.
تاريخچه اين مناسبت به سال ۱۹۶۹ و زماني باز مي گردد كه جان مك مونل فرزند يك مبلغ ديني مستقل و علاقمند به عرصه دين، علم و صلح، ايده برگزاري يك روز جهاني به نام روز زمين پاك را در همايش يونسكو درباره محيط زيست مطرح و در همان سال پرچم زمين پاك را طراحي كرد.
يوتانت دبير كل سازمان ملل (۱۹۶۲- ۱۹۷۱) از ايده مك كوئل استقبال كرد و اين روز به يك روز جهاني در تقويم هاي سراسر دنيا تبديل شد.
در ايران نيز هم زمان با ديگر كشورهاي جهان هفته زمين پاك از روز دوم ارديبهشت به مدت يك هفته در سراسر كشور برپا مي شود و نخستين روز اين هفته (دوم ارديبهشت ماه) به نام روز زمين پاك نامگذاري شده است . به هر حال طرفداران انديشه سبز، هر روز را روز زمين مي دانند و معتقد به حفظ يا احياي هماهنگي و توازن ميان زمين و انسان هستند. هر فرد و گروهي مي تواند با برگزار كردن يك مراسم كوچك يا بزرگ، با پراكندن واژه هاي محيط زيست و بازيافت و صرفه جويي و مانند اينها در جامعه، با ترويج شيوه هاي زيست ساده تر، با جلوگيري از ريخت و پاش غيرضروري، با عضويت در گروههاي زيست محيطي، با مراقبت از درختان و ... به طور كلي با كسب آگاهي از وضع زمين و احساس مسئوليت نسبت به آن، روز زمين را گرامي بدارد.
اول خرداد روز جهاني تنوع زيستي
روز جهاني تنوع زيستي در اواخر سال ۱۹۹۳ در مجمع عمومي سازمان ملل مطرح گرديد و پس از تصويب در دسامبر ۲۰۰۰ روز ۲۲ مي مصادف با اول خرداد ماه به عنوان روز جهاني تنوع زيستي نامگذارش شد. از سال ۲۰۰۱ هر سال يك شعار جديد درباره مسائل حياتي و مهم آن زمان برگزيده مي شود تا فعاليت هاي جامعه بر پايه آن شكل گيرد. هدف از اين اقدام افزايش آگاهي عمومي درباره اهميت حفظ تنوع زيستي مي باشد. تنوع زيستي به مفهوم تمام انواع حالتهاي حيات برروز كره زمين مي باشد. بطوريكه اين مفهوم دربرگيرنده انواع حيوانات ، ميكروارگانيسم ها، گياهان و اكوسيستم هاي دربرگيرنده اين موجودات مي باشد. به عبارت ديگر تنوع زيستي درسه لايه مختلف : اكوسيستم ، گونه و ژن وجود دارد.
۱۵ خرداد روز جهاني محيط زيست
مجمع عمومي سازمان ملل متحد در سال ۱۹۷۲ ، ۵ ژوئن را روز جهاني محيط زيست اعلام كرد. هدف از نامگذاري اين روز، افزايش آگاهي مردم براي حفظ محيط زيست و عرغيب مسئولان به اتخاذ تدابيري جهت اين امر مي باشد. تاريخچه روز جهاني محيط زيست به سال ۱۹۷۲ يعني ۳۳ سال پيش بر ميگردد در آن سال براي اولين بار ، سازمان ملل متحد كنفرانسي را با موضوع انسان و محيط زيست در شهر استكهلم سوئد برگزار كرد.
همزمان با پريايي اين كنفرانس مجمع عمومي سازمان ملل قطع نامه هايي را تصويب كرد كه منجر به تشكيل UNEP (برنامه محيط زيست سازمان ملل) شد. هم اكنون ۳۳ سال است كه UNEP در سراسر جهان مراسم ويژه اي را به مناسبت اين روز برگزار مي نمايد. مراسم اين روز مي تواند به اشكال مختلف باشد مثل راهپيمايي هاي خياباني،همايشهاي دوچرخه سواري، نمايش،مسابقات نقاشي و مقاله نويسي در مدارس،درختكاري ،فعاليت هاي مربوط به بازيافت،پاكسازي و ... هدف از برگزاري چنين مراسمي جلب توجه عمومي به مسايلي است كه محيط زيست را آلوده مي سازد. هر سال نيز يكي از مسايلي كه شديداً محيط زيست را تهديد مي كند به عنوان موضوع اين روز انتخاب مي شود. به مناسبت روز جهاني محيط زيست در ايران ۱۵ تا ۲۱ خرداد به عنوان هفته محيط زيست نامگذاري شده است. رشد روزافزون آلودگي و تخريب محيط زيست و بروز بحرانهاي پي در پي زيست محيطي باعث شد دولتها به طور جدي به تكاپو افتاده تا چاره هايي بينديشند. در اين ميان ايران نيز به تعدادي از كنوانسيونها و پروتكل ها پيوست و سازمان حفاظت محيط زيست به عئوان مرجع ملي،اجراي اكثر آنها را بر عهده دارد.
۲۷ مرداد روز جهاني بيابان زدايي
هر ساله روز ۱۷ ژوئن مصادف با ۲۷ مرداد روز جهاني بيابان زدايي در نظر گرفته شده است . صندوق بن المللي توسعه كشاورزي (IFAD) سازمان ملل متحد پيشتاز امر بيابان زدايي مي باشد. اين صندوق فعاليت بيابان زدايي را از قاره آفريقا شروع نمود. پيشروي بيابانها، فروسائي زمين در نواحي خشك ،نيمه خشك و مناطق نيمه مرطوب را دربرمي گيرد و عوامل دخيل در پيدايش آن در وهله اول فعاليتهاي انساني و تغييرات آب و هوا مي باشد. پيشروي بيابانها به مفهوم توسعه بيابانهاي از پيش موجود نيست. اين فرآيند در حقيقت به اين دليل رخ مي دهد كه اكوسيستم هاي نواحي خشك كه بيش از يك سوم كره زمين را در بر مي گيرند شديداً در معرض استفاده بيش از حد و عدم بهره برداري صحيح از زمين قرار دارند.
۲۶ شهريور روز جهاني حفاظت از لايه ازن
روز جهاني حفاظت از لايه ازن شايد در مقايسه با بسياري از رويدادهاي بين المللي تاريخچه چندان طولاني نداشته باشد. ماجرا به سال ۱۹۹۴ بر مي گردد،در آن سال كشورهاي عضو مجمع عمومي سازمان ملل ،پذيرفتند تا روزي را براي حفاظت از لايه ازن نامگذاري كنند. از آن به بعد همه كشورها متعهد شدند كه به تدريج براي توليد ابزار و وسايل خود از موادي استفاده كنند كه به لايه ازن آسيب نرساند. هدف از اين برنامه حفظ اين لايه حياتبخش براي ما و نسلهاي آينده است. معمولاً براي روزهاي بين المللي شعاري هم در نظر گرفته مي شود و لايه ازن به عنوان يك لايه محافظ در اطراف جو زمين قرار گرفته است. وظيفه اين لايه جلوگيري از رسيدن اشعه خطرناك خورشيد به سطح زمين است. آلودگي و گسترش حجم گازهاي گلخانه اي موجود در كره زمين اثر نامطلوبي بر اين لايه محافظ دارد و در طول زمان باعث از بين رفتن آن خواهند شد. مردم كشورهاي مختلف جهان با نامگذاري چنين روزي به عنوان روز جهاني مخافظت از لايه ازن سعي مي كنند با كمتر كردن حجم گازهاي گلخانه اي ناشي از دود كارخانه ها و وسايل نقليه موتوري در جهت سلامت كره زمين نقش مؤثرتري ايفا كنند.
روز محيط بان
هر ساله به مناسبت ميلاد حضرت علي ابن موسي الرضا (\)و روز محيط بان همايشي با هدف تقدير و تجليل از محيط بانان نمونه و برتر سراسر كشور در مشهد برگزار مي شود.
محيط بانان نقش مهمي در حفاظت و صيانت از محيط زيست و مناطق تحت حفاظت دارند. حفاظت از محيط زيست،گونه هاي جانوري و منابع ارزشمند گياهي در برابر متجاوزان،شكارچيان غيرمجاز، قاچاقچيان و افراد سودجو و حضور فيزيكي در عرصه هاي طبيعي از جمله سختي كار محيط بانان است.
مشكلات و سختي ها محيط بان به حدي است كه تنها عشق به كار و دوستداري محيط زيست موجب مي شود تا با همه مشكلات و مسائل همچنان حضور پر قوت و موثري داشته باشند.
۲۹ دي ماه روز ملي هواي پاك
درخواست هواي پاك براي حفظ سلامتي ،حقي طبيعي و اساسي است كه بنا به اعلام اخير سازمان جهاني بهداشت تمامي دولتها موظفند با جلب همكاري شهروندان خود براي بهبود كيفيت هواي شهرها تلاش كنند.
بحران آلودگي هوا در تهران و شش شهر ديگر آلوده ايران شامل تبريز،مشهد، ارك، اصفهان، شيرازو اهواز، مسئولين ستاد اجرايي كاهش آلودگي هوا را بر اين داشت تا به منظور ايجاد حساسيت در بين اقشار مختلف جامعه، از سال ۱۳۷۴ روز ۲۹ ديماه را به عنوان روز ملي هواي پاك اعلام نمايند.
هدف از اعلام روز ملي هواي پاك ايجاد حساسيت در بين اقشار مختلف جامعه بوده است و از آنجايي كه كليد اصلي كاهش آلودگي هوا،مشاركت مردمي و افزايش هماهنگي بين بخشي است اين روز مي تواند عامل مهمي در ايجاد اين مشاركت و هماهنگي بين بخشي باشد. برگزاري مراسم نماديني مانند هواي پاك مي تواند تصوير روشني را از اهميت حفظ منابع ملي و مصرف بهينه انرژي ترسيم كند كه اين تصوير با فرهنگ سازي مؤثر نقش ماندگاري است كه هرگز پاك نخواهد شد.
۱۳ بهمن روزجهاني تالاب ها
روز جهاني تالابها؛ روزي كه به بهانه ي پاسداري از مهمترين، پيچيده ترين و متنوع ترين بومسازگان (اكوسيستم)حيات،گرامي داشته مي شود و افتخارش به ايرانيان مي رسد،همان ايرانياني كه امروز وارث ۲۲ تالاب بين المللي با مساحتي بالغ بر ۱ ميليون و ۴۸۱ هزارو ۱۴۷ هكتار هستند. يعني اندكي بيش از ۱ درصد از كل عرصه هاي تالابي جهان (به وسعت ۱۴۵۷۳۰۷۲۰ هكتار)كه شمارشان به ۱۶۵۷ تالاب مي ر سد،در ايران قرار گفته است؛كشوري كه به دليل موقعيت خاص جغرافيايي و تنوع اقليمي كم نظيرش از مجموع ۴۲ نوع تالاب شناخته شده در جهان،۳۹ نوع تالاب را در خود دارد. روز جهاني تالاب ها با هدف جلب توجه افكار جهاني به اهميت رودها و تالاب ها و نقش تعيين كننده آن در ادامه بقاي حيات وحش و گونه هاي گياهي در سراسر جهان برگزار مي شود. هدف از برگزاري روز جهاني تالاب ها كه هر سال دوم فوريه برابر با ۱۳ بهمن در سرتاسر جهان برگزار مي شود،جلب توجه افكار عمومي به اهميت نقش تالاب ها و ارتباط تنگاتنگ آن با حيات و فعاليت هاي اجتماعي و اقتصادي انسان است.
بر اين اساس هر سال كارگزاران و سازمان هاي غيردولتي و گروه ها و شهروندان در تمام سطوح اجتماعي با برگزاري كنفرانس ها ، راهپيمايي ها،مسابقات فرهنگي و انتشار مطالب و عكس هاي آگاهي بخش مي كوشند از اين روز براي ايجاد آگاهي عمومي درباره ارزش و كاركرد تالاب ها و فوايد آن در ادامه حيات انسان ها استفاده مي كنند.
تهيه فهرست رامسر يكي از كارهاي مهمي است كه براي ثبت، نگهداري و استفاده ي درست از تالاب ها انجام شده است و در حقيقت فهرستي از تالاب هاي مهم جهان است كه در سال ۱۹۷۱ در معاهده ي بين الملل كنوانسيون رامسردر شهر رامسر ايران ،به امضاء‌رسيد.
۱۲ اسفند روز جهانی حیات وحش
